Sneller en eenvoudiger bepalen of het Handvest van de Grondrechten van de EU van toepassing is in uw zaak? SSR biedt hiervoor een nieuw hulpmiddel: een stappenplan waarmee u aan de hand van een aantal vragen de entreetoets van artikel 51 Handvest kunt uitvoeren.
Rechters en officieren van justitie krijgen steeds vaker te maken met het Handvest van de Grondrechten van de EU dat sinds 2009 bindend is. Dit Handvest werkt rechtstreeks door in het nationale recht en het vormt een aanvulling op bestaande nationale en internationale mensenrechteninstrumenten, zoals het EVRM. Bijzonder aan het Handvest is dat het niet zonder meer van toepassing is, maar alleen in zaken die vallen binnen de context van het Unierecht. Een relevante voorvraag is daarom of het Handvest in een specifieke situatie van toepassing is. Hierin verschilt het van het EVRM.
Beslismodel
Artikel 51 van het Handvest vormt de sleutel voor de beantwoording van deze voorvraag. Dit artikel kan in de praktijk weerbarstig zijn en de toets is niet altijd eenvoudig uit te voeren. Oorzaak hiervan is dat de rechtspraak van het Hof van Justitie van de EU casuïstisch is en er geen duidelijke test uit naar voren komt die werkbaar is voor concrete zaken. Als hulpmiddel voor de rechtspraktijk heeft SSR samen met Mirjam de Mol, onderzoeker recht van de Europese Unie aan de Universiteit Maastricht en docente bij SSR, een digitaal stappenplan (beslismodel) ontwikkeld. Hiermee is sneller en eenvoudiger te bepalen of EU-grondrechten van toepassing zijn op een zaak. Het stappenplan kan ook worden gebruikt om na te gaan of de algemene beginselen van EU recht (zoals het vertrouwensbeginsel, het rechtszekerheidsbeginsel of het evenredigheidsbeginsel) van toepassing zijn.
Onderdeel zelfstudiemodule
Het stappenplan vormt het belangrijkste onderdeel van de gratis toegankelijke zelfstudiemodule ‘Toepasselijkheid van EU grondrechten’. Hiermee kunnen medewerkers van de Rechterlijke Organisatie op elk gewenst moment ondersteuning krijgen bij het uitvoeren van de entreetoets van artikel 51 Handvest. Met behulp van het stappenplan kunt u aan de slag met oefencasus of met een eigen zaak. Aan de hand van vragen met uitleg en voorbeelden wordt u door de rechtspraak van het Hof van Justitie geleid. Ook krijgt u bouwstenen voor uw uitspraak aangereikt. Nieuw bij SSR is de mogelijkheid om vragen online voor te leggen aan de docent. De zelfstudiemodule bevat tevens een webcollege met een inleiding over artikel 51. Na het doorlopen van de module wordt een Bewijs van Deelname verstrekt. Deze digitale module is door het Grondrechtenagentschap van de Europese Unie (FRA) in het jaarrapport 2017 reeds uitgeroepen tot ‘promising practice’. Bekijk de module Toepasselijkheid van EU grondrechten’ (Deze link verwijst naar MIJN SSR. Om toegang te krijgen moet u een MIJN SSR-account hebben én werkzaam zijn binnen de rechterlijke organisatie).
Cursus Grondrechten van de Europese Unie
Het stappenplan en de oefencasus komen ook uitgebreid aan bod tijdens de cursus Grondrechten van de Europese Unie, waarvan de eerstvolgende uitvoering plaatsvindt op 28 november 2017.