Je hoeft geen leidinggevende te zijn om veel baat te hebben bij het leertraject persoonlijk leiderschap. Het is immers erg belangrijk om jezelf goed te kennen, vindt kwaliteitsofficier van justitie Bernardine Mac-Lean. Rechter Albert Geerling heeft in het leertraject veel handvatten gekregen die hem ‘helpen om een betere rechter te zijn’.
Leidinggeven aan jezelf
Rechter Albert Geerling kon wel wéér een vakinhoudelijke cursus volgen, maar wat zou daarvan de toegevoegde waarde zijn? Hij ging op zoek naar een cursus waarin hij meer van zichzelf kwijt kon. Zijn oog viel op het leertraject persoonlijk leiderschap van SSR. Waarom? “Je doet als rechter de dingen zoals je ze doet en het gaat zoals het gaat, zonder je goed af te vragen: waarom doe ik wat ik doe? Wat is eigenlijk mijn motivatie? Waar ben ik goed in? Wat wil ik bereiken?”, zegt rechter Geerling. Hij ging op zoek naar zijn motivatie in de hoop ferm leiding te kunnen geven aan … zichzelf.
Rol
Het ontwikkelen van persoonlijk leiderschap is al langer onderdeel van de leiderschapsleergangen, maar persoonlijk leiderschap is niet alleen elementair voor leidinggevenden, zegt Inge van Calker, cursusmanager bij SSR. “Iedereen heeft persoonlijk leiderschap nodig om zijn eigen leven te leiden. Er komt veel op ons af in ons persoonlijke en professionele leven. Hoe wij daarop reageren, hangt af van onze vaardigheid om voor onszelf antwoorden te formuleren. Bij het Openbaar Ministerie is de ontwikkeling van persoonlijk leiderschap reeds verweven in het leertraject voor trainees en wordt toegevoegd aan de initiële opleidingen voor adjuncten en OIO’s. Binnen de Rechtspraak wordt het leertraject op dit moment aangeboden aan rechters en raadsheren en aan RIO’s, maar het is niet uitgesloten dat juridisch medewerkers die kans straks ook krijgen.”
Zelfkennis
Ze zouden er veel aan kunnen hebben, denkt belasting- en kinderrechter in Gelderland Albert Geerling. De leergang heeft hem in ieder geval goed geholpen bij de ontwikkeling van zijn persoonlijk leiderschap. Geerling: “Ik geloof niet dat ik een ander mens ben geworden, maar ik heb wel veel meer zelfkennis gekregen. Het leertraject is intensief en vraagt veel van je. Je wordt geconfronteerd met allerlei persoonlijke dingen, waardoor je inzicht krijgt in waarom je iets doet en vooral waarom je iets níet doet.” Maar wil ik wel alles van mijzelf weten? Wat schiet ik daarmee op? Albert Geerling: “Dat begrijp ik. Aan het begin van het traject denk je: wat komt eruit? Het is soms ook confronterend. Je hebt de neiging om daarvan weg te lopen, maar juist door de confrontatie aan te gaan met jezelf kom je er beter uit.” Is hij door die confrontatie ook een betere rechter geworden? “Ik heb heel veel handvatten gekregen die mij helpen om een betere rechter te zijn”, reageert Geerling. “Inhoudelijk ben ik dezelfde, maar ik ga wel anders om met collega’s en medewerkers, en misschien ook wel met partijen op zitting.”
Vitaliteit
Ook officieren van justitie hebben baat bij zelfbespiegeling, meent kwaliteitsofficier van justitie Bernardine Mac-Lean. “Ik ben al bijna 27 jaar officier en ik heb gemerkt dat het naast het onderhouden van de juridische vaardigheden, erg belangrijk is om jezelf goed te kennen. Je kunt maar bij één organisatie officier van justitie zijn. We zijn niet per definitie job-hoppers. Dat betekent dat je moet zorgen voor je vitaliteit en heel goed moet weten wat de impact van zaken op jou is en wat je energie geeft en wat energie wegneemt. Daar gaat persoonlijk leiderschap wat mij betreft vooral over”, aldus officier in Midden-Nederland Mac-Lean.
Verbeteren
Er is een enorme diversiteit aan functies binnen OM, weet officier Mac-Lean uit ervaring. “Juist dán is het goed om te weten hoe jij zelf in elkaar zit. Je kunt dan de verantwoordelijkheid nemen voor de keuzes die je maakt. Als je kiest voor een portefeuille die veel van je vergt, dan is het goed om te weten wat je sterke kanten zijn, maar ook waar je kunt verbeteren en welke risico’s je loopt.” Het leertraject persoonlijk leiderschap kan officieren en rechters daarbij goed helpen, rechter Albert Geerling kan erover meepraten, maar wat als een deelnemer in de speurtocht naar zichzelf tot de slotsom komt dat hij meer op zijn plaats is als surfcoach op Hawaii? “Als je daarvan denkt gelukkig te worden, dan is dat helemaal niet erg”, reageert Mac-Lean. “Maar ik denk niet dat zelfonderzoek zo’n schokkende uitkomst zal hebben. Het gaat er meer om dat je wat dieper graaft naar je drijfveren en overtuigingen.”
Charme
Juist officieren van justitie kunnen die introspectie goed gebruiken, denkt kwaliteitsofficier Mac-Lean. “We worden vaak geleefd. Er gebeurt nú iets op straat en wij moeten meteen acteren. Dat is natuurlijk ook de charme van het vak, maar het kan er óók voor zorgen dat we weinig tijd nemen voor zelfreflectie.” Omdat het OM zelfbespiegeling binnen de eigen gelederen van belang vindt, zit de ontwikkeling van persoonlijk leiderschap in diverse opleidingsprogramma’s, vertelt Bernardine Mac-Lean. “Het is goed dat onze organisatie een leertraject persoonlijk leiderschap voor alle leeftijden aanbiedt. Mijn generatie heeft daar weinig van meegekregen. Ik zou het traject zelf ook graag volgen. Iedereen heeft blinde vlekken en er blijft altijd wat te ontdekken.”
Eerstvolgende uitvoeringen
De eerstvolgende uitvoeringen van het leertraject ‘Persoonlijk leiderschap’ voor zowel het OM als de ZM staan in maart 2018 gepland.
Lees meer informatie over het traject voor de ZM
Lees meer informatie over het traject voor het OM