Gisteren was mijn laatste dag als voorzitter van het College van Bestuur van SSR. Ik heb iedereen die het me vroeg aangegeven dat de afgelopen negen jaren één groot feest
waren. Niet omdat we permanent lallend met toeters en slingers door de SSR-ruimten dansten, maar omdat ik werkend in een omgeving met een inspirerend leerklimaat vanuit uiteenlopende disciplines zoveel heb meegekregen.
Komend uit een wereld van rechters en juristen, realiseer je je aanvankelijk niet, dat die wereld de nodige tekortkomingen kent. En jijzelf dus ook. Opgevoed in een omgeving van oordelen, beoordelen, veroordelen en eigen wijsheid, realiseer je je pas later dat er eigenlijk zo weinig ruimte voor echte reflectie en kwetsbaarheid is. Iedereen weet het ook altijd zo goed, dus kwetsbaar opstellen en je twijfels en fouten vertellen, word je ook al vroeg in je loopbaan ontraden. Niet zozeer met woorden, maar veel meer zonder woorden. Ik hoef u niet te vertellen hoe dat voelt. Hoe leuk we ook in de Rechtspraak en het Openbaar Ministerie met elkaar vertoeven, uitgangspunt blijft wel dat er sprake is van een formele en hiërarchische bedrijfscultuur, waarbinnen iedereen sterk en onfeilbaar is. Goede eigenschappen in ons vak als magistraat, maar fnuikend voor een moderne en geoliede organisatie. Ruimte voor leren op de werkvloer is uiteindelijk de belangrijkste succesfactor in een organisatie. En ook de buitenwereld heeft hier wat mij betreft een belangrijke rol.
Nog afgelopen week las ik dat psychologe en bedrijfskundige Therese Grohnert onlangs promoveerde aan de Universiteit van Maastricht op een onderzoek ‘Judge/fail/learn’ binnen de accountancy met een soortgelijke bedrijfscultuur. Zij waarschuwt dat dergelijke omgevingen belangrijk risico’s voor fouten in zich dragen. Ze pleit ook nadrukkelijk voor het verlagen van de drempels en het openstellen voor reflectie. De leidinggevende die het goede voorbeeld geeft, die durft te vragen en zich niet onfeilbaar toont, kan al veel veranderen. En dat is zeker niet gemakkelijk. Leren en feedback geven zijn absoluut niet altijd leuk. Nu even niet of mag het een onsje minder, heb ik de afgelopen jaren weleens gedacht, wanneer een van de collega’s mij aansprak op de wijze waarop ik een onderwerp had ingevlogen. Pas later realiseer je je wat het je heeft opgeleverd. Leren doet nu eenmaal pijn. Het confronteert je op een akelige manier met je tekortkomingen. Die je misschien zelf wel kent, maar waarvan het gemakkelijker is om ervan weg te kijken. Uiteindelijk word je er zelf maar ook de organisatie beter van.
Ik ben dankbaar dat ik in mijn omgeving vele collega’s met lef en inzicht heb getroffen, die mij zijn blijven aanspreken en die ervaringen met mij zijn blijven delen. Dat is het mooiste cadeau wat men mij heeft kunnen geven. En ik gun het ook de organisatie van de rechterlijke macht. Veel moed en lef toegewenst met deze uitdaging. En dank voor de prachtige jaren.