Er is vrijwel niemand die de Amerikaanse verkiezingen aan zich voorbij heeft laten gaan. De meesten die ik spreek hebben er tenminste één nacht voor opgeofferd. Het was dan ook een bijzonder spektakel met uiteindelijk één winnaar: de 45e president van de Verenigde Staten. Het land dat zich graag dé democratie van de wereld laat noemen, heeft zich uitgesproken. Toch heeft dit verkiezingsdrama verrassende kanten. De stemmen worden in de VS momenteel nog steeds geteld. Het lijkt er zelfs op dat de verliezer uiteindelijk twee miljoen stemmen meer heeft gekregen dan de winnaar! Twee miljoen? Jazeker, zo werkt nu eenmaal het Amerikaanse systeem van kiesmannen. Dat kan best zo zijn, maar het blijft een feit dat meer dan 100 miljoen Amerikanen niet gestemd hebben; iets minder dan 50% van het totaal aantal kiesgerechtigden. Dat is eigenlijk nog wel het treurigst. Meer dan 100 miljoen burgers die zich afzijdig houden en zwijgen. Als het gaat om een kleine minderheid van burgers valt te verdedigen dat zij zich simpelweg moeten schikken in wat de meerderheid democratisch heeft besloten. Als het gaat om een substantieel deel van de bevolking ligt dat anders. Dan lijkt de democratie als stelsel te falen. Maar hoe bereik je die zwijgende burger? Meer en meer ben ik nieuwsgierig naar degene die zwijgt. Het is immers lang niet altijd zo dat deze toestemt. Het kan toch niet zo zijn dat je leeft en werkt in een wereld of organisatie, waarin steeds vaker de minderheid aan het woord is. Zo’n situatie is ongezond en onvoorspelbaar. Dat geldt niet alleen voor de Amerikaanse situatie, maar in feite voor elke situatie; groot of klein. Ook voor Nederland, de rechterlijke macht, maar zeker ook voor SSR. Wij zijn voortdurend op zoek naar de stem van onze omgeving, van cursisten, van docenten, van leidinggevenden, van eigenaren en opdrachtgevers. Toch is verhouding tussen degenen die spreken en degenen die zwijgen ook bij ons niet altijd in balans. Zolang degenen die spreken de anderen vertegenwoordigen, valt daarmee te leven. Zo niet, dan moeten wij zoeken naar andere vormen van inspraak om de mening van de zwijgende meerderheid naar boven te halen. Waarschijnlijk zal diversiteit in de benadering uiteindelijk de meeste stemmen loskrijgen. Dat zal uiteindelijk de individuele stem het meest recht doen en er voor zorgen dat de zwijgende minderheid zich gehoord voelt en zich ook laat horen. Zoals nu in Amerika, al is het daar nu wel te laat voor.