Beter zicht op de drijfveren van collega’s tijdens het raadkameren. Een completer contact met verdachten op zitting. De SSR-leergang ‘De coachende professional’ biedt volgens deelnemers Erik Koster en Petra Tapper de nodige voordelen en wijze lessen. Beide rechters hebben veel baat gehad bij de leergang, ook voor hun persoonlijke ontwikkeling. “Deze leergang leert je verder kijken en verdiept het onderlinge gesprek.”
Milder
“Sinds ik de leergang heb gevolgd, stel ik mij anders op in de rechtszaal”, vertelt strafrechter Erik Koster. “Als rechter heb je de neiging nogal veroordelend te spreken tegen de verdachte in het beklaagdenbankje. Door de lessen kan ik milder naar mensen kijken. Kan ik beter bedenken dat ik het gedrag van iemand veroordeel en niet de persoon.” Daar herkent collega-strafrechter Petra Tapper zich in. “Tijdens de leergang leerden we steeds om iemands gedrag laag voor laag af te pellen. Bijvoorbeeld via het kernkwadrant met de vier bekende elementen kwaliteit, valkuil, uitdaging, allergie. Als ik me aan iemand erger, bijvoorbeeld aan een verdachte op zitting, ga ik bedenken waarom diegene in mijn allergie zit. Dat scheelt al een hoop.”
Comfort zone
Koster en Tapper hebben allebei veel opgestoken van de SSR-leergang ‘De coachende rechter’, die ze een paar jaar geleden volgden. Vanaf komend najaar heet de leergang ‘De coachende professional’, zodat ook leidinggevenden en juridisch medewerkers zich kunnen inschrijven. Koster schreef zich in toen hij teamvoorzitter strafrecht was bij rechtbank Overijssel. “Ik wilde graag een coachende leidinggevende zijn voor mijn medewerkers”, vertelt hij. Voor Tapper was de aanleiding om zich op te geven de rol die ze kreeg in de samenwerking met het OM in de verkeerstoren Noord-Nederland. “Ik wilde beter leren om verbinding te zoeken met andere partijen. Daarnaast heb ik de leergang ervaren als een waardevolle persoonlijke ontwikkeling. Door me bewust te worden van dingen die ik onbewust doe. Rechters zijn gewend om zichzelf inhoudelijk juridisch te verbeteren. Ik wilde me graag een keer op onbekend terrein begeven. Buiten mijn comfort zone.”
Raadkameren
De coachende vaardigheden werpen bij Tapper niet alleen op zitting vruchten af, maar ook tijdens het raadkameren met collega’s. “De ene rechter is de ander niet, dus dat kan ook wel eens tot onbegrip leiden”, legt ze uit. “Dan is het effectief om te bedenken dat achter iemands oordeel of gedrag allerlei overtuigingen en waarden schuil gaan. Zoals bij het ijsbergmodel van McClelland dat je tijdens de leergang leert hanteren. Die waarden kunnen bijvoorbeeld verklaren waarom een collega voorstander is van een zwaardere straf.” Tapper vraagt daarom tegenwoordig vaker naar de achtergronden van iemands oordeel: “Waar komt een mening vandaan?” Of zoals Koster het zegt: “Je kijkt vaker onder de waterspiegel.”
Duwtje
Voor Erik Koster leidde de leergang tot een switch in zijn loopbaan. “Ik besefte steeds beter dat ik niet de onafhankelijke, stimulerende leidinggevende kon zijn die ik wilde. Ik voelde me niet op mijn plek in de bureaucratie van een enorme organisatie met veel regels en weinig ruimte.” Koster trok zijn conclusies en koos ervoor een oude wens in vervulling te laten gaan: het volgen van een mediation leergang. “Coaching en mediation liggen natuurlijk dicht bij elkaar. Ik ben blij dat de leergang mijn sluimerende plan het laatste duwtje heeft gegeven.” Koster runt nu naar grote tevredenheid een eigen mediationpraktijk naast zijn rechterschap. “De leergang opent letterlijk allerlei deurtjes”, beaamt Tapper. “Ik functioneer nu beter binnen de organisatie en als individuele rechter.”
Inbedden
Koster en Tapper vinden de leergang een echte aanrader voor collegarechters, leidinggevenden en juridisch medewerkers. “Als rechter en jurist denk je vaak lineair: alles vloeit automatisch voort uit feiten, causale verbanden en rechtsregels”, aldus Koster. “Dat is te beperkt. Deze leergang leert je verder kijken en verdiept het onderlinge gesprek. Zowel met collega’s als met verdachten.” Tapper gaat nog een stap verder: “Ik vind dat we deze aanpak structureel zouden moeten inbedden in de organisatie. Je zou bijvoorbeeld 1 keer per week met collega’s een casus kunnen bespreken met de vraag: ‘Wat hangt er onder het gedrag van de verschillende betrokkenen?’. Dat kan veel winst opleveren.”
In maart 2017 start een nieuwe uitvoering van ‘De coachende professional’.
Meer informatie over dit traject leest u hier.
Training intervisiebegeleiding
Naast de vraag naar coaching en coaches, neemt ook de vraag naar intervisie en intervisiebegeleiders uit de Rechtspraak en het OM toe. Om aan deze vraag te kunnen voldoen heeft SSR een training Intervisiebegeleiding ontwikkeld. Op 12 oktober 2016 start de eerste uitvoering. De training bestaat uit twee volledige dagen en twee dagdelen. Daarnaast vindt er intervisie plaats met een eigen (opleidings-)groep. De training begint met een intakegesprek en sluit af met een evaluatiegesprek. Na de training en een positief evaluatiegesprek, bestaat de mogelijkheid om via SSR aan een intervisiegroep bij een (andere) rechtbank of parket als intervisiebegeleider te worden gekoppeld.
Op 12 oktober 2016 start de eerste uitvoering van de training ‘Intervisiebegeleiding’.
Meer informatie over de training leest u hier.
SSR coaching & intervisie
Voor meer informatie over de diverse coaching & intervisietrajecten kunt u contact opnemen met Angela Morsink, adviseur Coaching & Intervisie SSR (T: 06-48138578 / E: a.morsink@ssr.nl).