Met meer gevoel leidinggeven, beter ‘nee’ leren zeggen, of meer jezelf zijn in je baan. Het inschakelen van een rechtspraakcoach heeft tastbare voordelen voor medewerkers van de rechtspraak. Coaches Jan Kant en Petra van Gans vertellen vol vuur over de vele collega’s die zij op een nieuw spoor hebben gezet. Graag maken zij reclame voor deze nog relatief onbekende service binnen de rechtspraak. ‘Gun jezelf een coach’ is hun oproep aan alle medewerkers; van bode tot president.
Ik coachte eens een leidinggevende bij een rechtbank die altijd met de ratio bezig was. Overal dacht hij een reden bij”, vertelt ervaren coach Jan Kant. “Als ik hem coachte deed ik dat bewust vaak wandelend in het park. Dan namen we de planten en bomen waar, benoemden ze. Dat was in zijn situatie een enorme stap in het waarnemen.” Hierdoor leerde deze leidinggevende in zijn werk beter zijn gevoel aan te spreken, stelt Kant. “Als ik hem dan later tegenkwam, zei hij vaak lachend ‘Het park hè, Jan’.”
Onbekend
Vol enthousiasme vertelt Kant samen met medecoach Petra van Gans op locatie Dordrecht van rechtbank Rotterdam over de zegeningen van het coachen. Het is voor veel medewerkers in de Rechtspraak nog onbekend dat ze via SSR gebruik kunnen maken van een coach. Met deze coach bespreek je in een individueel traject vragen die met het werk te maken hebben, zoals communicatiestijl, balans werk-privé en competenties. In vijf tot zeven gesprekken van zo’n anderhalf uur wordt daar aan gewerkt. “In het verleden was het inschakelen van een coach een beetje beladen”, vertelt Van Gans, die werkt als accountmanager/liason op rechtbank Rotterdam. “Dan werd er bij niet-functioneren nog wel eens een coach ingeschakeld. Nu wordt er veel positiever tegenaan gekeken, een coach staat meer voor het verder ontwikkelen van jezelf. Jongere medewerkers denken vaker: ‘Gun jezelf een coach’.”
Jezelf zijn
Mensen in beweging krijgen, dat vinden Van Gans en Kant allebei het belangrijkste bij het coachen. “Mensen hebben vaak het idee ‘het hoort zo’”, legt Van Gans uit.
“Terwijl ze het beter op hun eigen manier kunnen doen.” Ze geeft het voorbeeld van een leidinggevende die op een hele betrokken manier werkt: ze is geïnteresseerd in haar medewerkers, informeert regelmatig hoe het gaat. Als er iemand ziek was, had ze het idee dat ze direct een verzuimgesprek moest voeren. “Maar dat voelde voor haar als politieagent spelen. Ik heb haar als optie gegeven dat als ze helemaal vertrouwt dat iemand ziek is, ze dit niet gelijk hoeft te doen. Zo kan ze beter zichzelf zijn in haar rol.”
Verrassend
De optie van coaching is er voor iedereen binnen de Rechtspraak. “Het is voor rechters en niet-rechters, van de bode tot de president”, benadrukt Kant. De mens staat centraal, vertellen Kant en Van Gans. Vrijwilligheid en vertrouwen zijn belangrijk in het contact tussen coach en coachee. “Je gaat als het ware samen op ontdekkingsreis”, glimlacht Kant. Zoals met de stafjurist die hij begeleidde, die aangaf dat hij van functie wilde veranderen. “Al pratende verbreedde zijn loopbaanvraag tot de vraag ‘Wie ben ik zelf?’. Het bleek dat hij moeite had met besluitvaardigheid, het nemen van regie. Dat speelde niet alleen in zijn werk, maar eigenlijk in zijn hele leven. Toen zijn we op reis gegaan met als verrassende uitkomst: hij bleek de goede functie te hebben. Alleen moest hij meer mogelijkheden leren om invloed uit te oefenen.”
Profijt
De voordelen van coaching liggen dus voor het oprapen. Toch is de belangstelling nog beperkt, hoe komt dat? Naast het imago ligt dat volgens Van Gans en Kant aan de onbekend ervan. “Bij veel managers staat de optie van coaching nog niet op het netvlies”, stelt Van Gans. Ook de afdelingen P&O/HRM hebben nog onvoldoende oog voor de kansen die coaching biedt. Soms ligt dat aan het beeld dat coaching tijdrovend zou zijn. “Dat valt enorm mee”, vertelt Van Gans. “Het hoeft geen jaren te duren. Meestal slechts vier tot vijf gesprekken en je hebt er veel profijt van.” Bekend maakt bemind is haar ervaring. “Bij rechtbank Zeeland-West-Brabant loopt het heel goed bijvoorbeeld. Daar merken ze dat mensen beter in hun vel gaan zitten. Nu volgen meerdere medewerkers er een coachingstraject.” Dat heeft effect op de werksfeer en uit eindelijk de hele productie.
Extra coaches
Ook aan extra Rechtspraak-coaches is nog behoefte. Kant en Van Gans kunnen het iedereen aanraden. Coachen is dankbaar werk en je ontwikkelt ook jezelf. Een coachopleiding is heel boeiend, vertelt Kant. “Je bent zelf ook in beweging. Bij mijn afstuderen nam ik een caleidoscoop mee: je draait steeds een klein stukje en ziet steeds weer andere patronen en kleuren. Een verandering van perspectief.” Van Gans geniet van de vooruitgang die ze met mensen bereikt. “Neem iemand die in het eerste gesprek aangeeft beter grenzen te willen stellen. Dan laat ik hem daar op dat moment een rapportcijfer voor geven en op het eind ook. Als dat cijfer een stuk hoger is, geeft mij dat veel voldoening. Je ziet dat ook aan iemand, het spat er soms van af. Daar word ik zelf ook blij van. Het is mooi om iemand op het goede spoor te zetten.”
Workshops
Om coaches te inspireren en om up-to-date te blijven op coachgebied, biedt SSR twee keer per jaar workshops aan. Een daarvan ‘Het driegesprek’ wordt op dinsdagmiddag 6 oktober gegeven. De toegevoegde waarde van het driegesprek komt daarbij aan de orde, evenals de methodiek hiervan. Uiteraard wordt met dat laatste geoefend. Op woensdag 25 november staat de workshop ‘Non-verbale communicatie in coaching’ -oftewel ’taal zonder woorden’ op de agenda. Voor deze laatste workshop zijn nog plekken beschikbaar voor de SSR-coaches. Aanmelden kan bij Janny Geerligs (SSR).
Meer informatie over het SSR-aanbod coaching (en intervisie) leest u op de SSR-website (link:
https://ssr.nl/index.php?page=maatwerk-advies&hl=nl_NL )