Vlaamse rechters leggen de lat voor goed rechterschap hoger dan hun Nederlandse collega’s. Zij beoordelen hun eigen prestaties echter lager dan de Nederlanders. Beiden zijn ze ontevreden over de uitleg van hun uitspraken en delen ze elkaars mening dat zij niet ‘wereldvreemd zijn’ of in een ‘ivoren toren’ wonen.
Dit blijkt uit een onderzoek onder een klein aantal Nederlandse en Vlaamse rechters uit verschillende sectoren dat op initiatief van SSR gehouden werd. Directe aanleiding was de Belgisch-Nederlandse ontmoeting dit voorjaar tijdens de Zesdaagse rond rechterlijke oordeelsvorming.
Indicatie
Volgens Albert Klijn, wetenschappelijk adviseur bij SSR en auctor intellectualis achter het Zesdaagse-evenement, zijn de onderzoeksresultaten een indicatie voor verbeterpunten. ‘Over het algemeen stellen alle ondervraagde rechters hoge eisen aan zichzelf. Ze vinden dat ze in ieder geval rechtvaardig, onpartijdig, onafhankelijk en kritisch zijn. Ze beoordelen zichzelf als een goed jurist die goed kan luisteren en in staat is zich te verplaatsen in het slachtoffer en de dader. Ze weten, naar eigen zeggen, wat er in de samenleving speelt.
Streng optreden is noch voor de Vlaamse, noch voor de Nederlandse rechters een noodzakelijke eigenschap om een goed rechter te zijn en dus zijn ze dat ook niet, aldus hun motivatie daarbij’, vertelt Klijn. Hij vindt het overigens niet zo opmerkelijk dat de realisering van hun hoge normstelling in de praktijk lager uitpakt volgens hun eigen mening. ‘Waar is dat niet het geval in de dagelijks leven van iedereen, dus ook van rechters’, meent Albert Klijn.
Verschil Nederlandse en Vlaamse rechters
Een opvallend verschil tussen de Belgen en Nederlanders noemt hij wel de grootte van de kloof tussen de normstelling en realisering. ‘De Vlaamse rechters stellen hogere eisen aan zichzelf, maar beoordelen de realisering daarvan een stuk lager dan de Nederlanders doen, terwijl die wat minder hoge normen aan zichzelf stellen. De oorzaak is misschien het aloude verschil: Hollanders zijn eigenwijs en Vlamingen bescheiden’, aldus Klijn.
Omdat voor dit onderzoek slechts een klein aantal rechters ondervraagd is mag het onderzoek, volgens Klijn niet als representatief gezien worden. ‘Een grotere en methodisch meer verantwoorde steekproef zou ik dan ook ten zeerste aanbevelen’, meent Klijn.
