Ik ben geen voetbalkenner maar ik weet vrij zeker dat Louis van Gaal en zijn team een masterplan hebben ontwikkeld om de komende WK-wedstrijden te winnen. Ongetwijfeld zijn alle voorbereidingshandelingen daarop gericht. Inclusief het formeren van een coherent spelend elftal met bijbehorende reservisten. Die elf zullen samen, met ieder hun eigen rol en kwaliteiten, een samenhangend geheel moeten vormen om te kunnen uitblinken. Zonder goed doordacht masterplan is de missie in ieder geval kansloos.
Ik zou willen dat we voor de rechtspraak eenzelfde soort masterplan hadden om nu eindelijk eens een coherente start te kunnen maken met het bijeenbrengen van kennis en ontwikkeling.
Een ‘blauwdruk’ die laat zien hoe we structureel en efficiënt naar dat doel zouden kunnen toewerken, is echter nog in geen velden of wegen te bekennen. Op tientallen plekken binnen de Rechtspraak denken mensen druk na over de vraag hoe kennis gedeeld en samengebracht kan worden. Teveel spelers (ieder voor zich of in groepjes) streven weliswaar naar hetzelfde einddoel, maar hanteren verschillende uitgangsprincipes en methoden bij het uitwerken van de weg naar dat doel. Zonder duidelijke coördinatie krijgen al die kapiteins op hetzelfde schip dat nooit voor elkaar. Hoe jammer is dat.
Tijdens de laatste bijeenkomst van Collectieve Bestuurskracht, de leiderschapstraining voor de gerechtelijk bestuurders, hield gastdocent Frans Leijnse – bepaald niet de eerste de beste – ons ook al een confronterende spiegel voor. De Rechtspraak, zei hij, geeft de indruk een onbestuurbaar geheel te zijn omdat er teveel spelers in het veld zijn die ieder voor zich weliswaar hun beste beentjes voor zetten, maar zonder vooraf vastgesteld plan. Daardoor ontbreekt het overzicht. Als je gesegmenteerd nadenkt over belangrijke onderwerpen als het bijeenbrengen van kennis – wat in wezen gebeurt als je rechterlijk bestuurders simpelweg en zonder enige coördinatie vraagt of ze allemaal willen nadenken over kennismanagement – dan blijft ook de uitvoering gesegmenteerd.
Jammer genoeg is SSR (nog) niet bij het nadenken betrokken, terwijl er een grote kans is dat wij bij de uitvoering wél een rol zullen spelen. Immers: SSR heeft inmiddels een forse ervaring en kennis opgebouwd op het gebied van kennisdeling. Het had dan ook in de lijn der verwachting gelegen om ons opleidingsinstituut vanaf het begin te betrekken bij het optuigen van kennismanagement binnen de Rechtspraak. Dan hadden we onze visie, zoals die ook in de nieuwe initiële opleiding furore maakt – een goed uitgewerkt plan op een goede manier uitvoeren door verschillende deskundige deelnemers – kunnen geven.
Een kwalitatief plan, met een vastomlijnd stelsel van uitgangspunten, werkt stukken beter dan een kwantitatieve opzet waarbij teveel mensen en organisaties eerst hun eigen denkbeelden uitwerken waar dan vervolgens een gezamenlijke lijn uit moet worden gewrongen. Thematische onderwerpen kunnen beter worden aangestuurd vanuit een breed samengestelde stuurgroep. Dat enthousiasmeert, levert een hoge mate van zelfwerkzaamheid op, geeft veel energie en levert deskundigheid op die nooit vanuit een hiërarchie te halen valt.
Om de wedstrijd te winnen zal je met een hecht team moeten spelen. Met een duidelijke coördinator en een stevig masterplan als basis. Misschien kunnen we de komende weken van het voetbal nog een hoop opsteken.