Het afgelopen jaar interviewde SSR de hoogleraren uit het netwerk dat SSR onderhoudt onder professoren. Aletta Blomberg, bijzonder hoogleraar Rechtshandhaving aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, advocaat en rechter-plaatsvervanger bij de rechtbank Midden-Nederland, sluit deze serie.
Aletta Blomberg voelt zich, naar eigen zeggen, een wat ‘vreemde eend in de bijt’ in het SSR-netwerk. ‘De meeste andere hoogleraren daar kunnen met hun leeropdracht op het gebied van de rechtspleging en hun werk als rechter een meer directe relatie leggen tussen wetenschap en rechterlijke praktijk. Mijn onderzoek is vooral gericht op (de effectiviteit van) de handhaving van regels door de overheid en niet primair op de rol van de rechter daarbij’, aldus Blomberg.
Breed
Toch ziet zij het belang van betrokkenheid bij het SSR-netwerk. Blomberg: ‘Ik vind het namelijk enorm belangrijk dat er, in welke vorm dan ook, regulier overleg en contact is tussen professionals die zowel vanuit de wetenschappelijke hoek als vanuit hun dagelijkse werk met elkaar te maken hebben. Dat kunnen professionals uit één bepaalde vakgroep zijn, zoals rechters of officieren van justitie, maar wat mij betreft worden die overleggroepen veel breder getrokken. Mijn ervaring leert dat divers samengestelde groepen en netwerken een veel vruchtbaarder kruisbestuiving kunnen opleveren dan wanneer er slechts vanuit één bepaalde omgeving en invalshoek naar zaken gekeken wordt. In die zin zou het ook zinnig zijn om advocaten, veel vaker dan nu gebeurt, te betrekken bij cursusgroepen of overlegvormen die SSR organiseert. Ook zij hebben vragen of lopen tegen problemen aan die direct met de rechtspraktijk, bijvoorbeeld de werking van bepaalde nieuwe procesrechtelijke regels in het bestuursrecht, dan wel de juridische opleidingswereld – bijvoorbeeld hoe waarborg je kwaliteit? – te maken hebben. Het werkt heel effectief om die knelpunten te bespreken met alle betrokkenen. Wanneer je het probleem van diverse kanten en invalshoeken bekijkt, blijken werkzame oplossingen mogelijk voor de praktijk van iedere professional die daarmee te maken heeft. En voor zover dat niet lukt, is er dan in ieder geval ruimte voor begrip voor ieders positie.’
Samenwerking aan de Maas
Naast het SSR-netwerk neemt Aletta Blomberg ook deel aan een stuurgroep binnen de Stichting Juridische Samenwerking aan de Maas in Rotterdam, de Stichting die haar leerstoel heeft ingesteld. ‘Binnen die stuurgroep zoeken wij naar initiatieven en mogelijkheden voor kruisbestuiving tussen de verschillende betrokkenen bij de rechtspraktijk. Zo is al een cyclus van actualiteitencolleges tot stand gekomen en zijn rechtbank en OM structureel betrokken bij het juridisch onderwijs. Het zou bijvoorbeeld ook heel mooi zijn als rechters die tegen bepaalde, nog niet uitgekristalliseerde rechtsvragen aanlopen, aankloppen bij de wetenschap om samen tot meer duidelijkheid te komen. Andersom zouden rechters die willen publiceren naar aanleiding van hun praktijkervaring maar daarin nog onervaren zijn, wetenschappers kunnen vragen hen daarbij begeleiden. Maar dat gebeurt nog weinig’, vertelt de hoogleraar.
Weinig tijd
Hoe mooi de gedachten achter netwerken ook zijn, wat Aletta Blomberg betreft staat of valt het succes ervan met de tijd die de deelnemers er in steken. ‘Of beter gezegd: kúnnen steken. Je merkt overal dat de werkdruk hoog is en mensen moeten woekeren met overladen agenda’s. Knelpunten worden wel gesignaleerd, binnen iedere beroepsgroep, maar veel tijd om daar al te uitvoerig bij stil te staan, laat staan te zoeken en zorgen voor oplossingen, is er niet. Met dat gegeven moeten we leven. Maar dat betekent niet dat we sowieso maar moeten stoppen om elkaar op te zoeken. Wetenschap en praktijk hebben elkaar nodig. En iedere minuut die we daarvoor vrij kunnen maken, kan het begin zijn van een duurzame relatie met gunstige effecten voor alle deelnemers’, aldus Aletta Blomberg.