Dertig magistraten uit het hele land bogen zich eind juni tweeënhalve dag over het verband tussen rechtspraak, taal en literatuur. Doel van de door SSR georganiseerde summercourse is het prikkelen van de creativiteit, het aanzetten tot reflectie en het verplaatsen in een andere waarheid dan die van de dagelijkse realiteit. Boek- en filmbesprekingen bieden de deelnemers hier de handvatten voor. Het evenement vindt plaats bij de Roosevelt Academy in Middelburg.
Geïnteresseerden die niet aanwezig konden zijn, maar deze zomer ontspanning en verdieping wel op een aangename wijze willen combineren, vinden onderstaand een selectie van de door de docenten aanbevolen boeken en films.
Wislawa Szymborska, Zo is het genoeg. De laatste gedichten
Aanbevolen door Jeanne Gaakeer, raadsheer in het gerechtshof ‘s-Gravenhage en bijzonder hoogleraar Rechtstheorie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam: ‘Al heel lang is Szymborska een van mijn lievelingsdichters door haar oog voor het bijzondere in het alledaagse en haar prikkelende beelden en vergelijkingen. Deze bundel heeft bijvoorbeeld een gedicht over de anatomie van de menselijke hand en eindigt met “Precies genoeg voor het schrijven van Mein Kampf of The House at Pooh Corner.” Het fijne van deze uitgave (Uitgeverij De Geus, 2013) is ook dat er een dvd bij zit met een boeiend filmportret, Einde en Begin – Een ontmoeting met Wislawa Szymborska.’
Sofokles, Antigone
Aanbevolen door Willem Witteveen, hoogleraar Rechtstheorie en retorica aan de Universiteit van Tilburg: ‘IJzersterke tragedie waarin Antigone en Creon slaags raken over de gelding van het recht. Antigone verdedigt het natuurrecht, Creon het positivisme. Maar Haimon, de verloofde van Antigone, voegt daar in zijn pleidooi om de normen en verwachtingen van de bevolking serieus te nemen een interactionistisch perspectief aan toe. Deze drie modellen van recht zijn nog immer actueel.’
Richard Wright, Native Son
Aanbevolen door Iris van Domselaar, Assistant Professor Legal Ethics aan de Universiteit van Amsterdam: ‘”His crime seemed natural; he felt that all of his life had been leading to something like this. It was no longer a matter of dumb wonder as to what would happen to him and his black skin; he knew now.” Dit boek is een tragedie. Het gaat over de ‘onafwendbaarheid’ van de daad van de protagonist Bigger, een Afro-Amerikaanse jongen die opgroeit in het door racisme doordrenkte Chicago van de jaren 30. In de discussie over (de aanscherping van) het jeugdstrafrecht moet ik vaak aan Bigger denken. Verder laat Native Son op veel manieren het belang van morele perceptie zien voor onze relatie met de ander. Het boek biedt op confronterende wijze inzicht in welke obstakels wij moeten overwinnen om deze perceptie mogelijk te maken.’
Montaigne, Essays
Aanbevolen door Ton Hol, hoogleraar Encyclopedie van het recht en Rechtsfilosofie, verbonden aan de Universiteit Utrecht: ‘Kennen wij onszelf? Weten we welke (voor-)oordelen meetrillen in onze oordelen? Montaigne helpt onszelf te onderzoeken op een uiterst menselijke, maar tevens medogenloze wijze. Uitstekende literatuur voor een dagelijkse portie reflectie voor hen die moeten oordelen.’
Film: ‘Within the Whirlwind’
Aanbevolen door Sanne Taekema, hoogleraar Inleiding tot de rechtswetenschap en rechtstheorie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam: ‘Film van de Nederlandse regisseur Marleen Gorris over een vrouwelijke literatuurprofessor in de Sovjet Unie in de jaren dertig. Zij wordt – via een schijnproces – veroordeeld tot een concentratiekamp. Zeer indringende film over misbruik van juridische procedures en de kracht van de literatuur.’
Theodor Fontane, Effi Briest
Aanbevolen door Hans Nieuwenhuis, hoogleraar Burgerlijk Recht aan de Universiteit Leiden: ‘Thomas Mann zag in Effi’s echtgenoot Innstetten, ‘de bepaald niet onsympathiek getekende vertegenwoordiger van een stervende wereld.’ Hoe oordeelt de samenleving thans over overspel?
Man en vrouw zijn in 1984 met elkaar gehuwd. In 1987 wordt een zoon geboren. Het huwelijk is in 2005 ontbonden. Een jaar later blijkt uit DNA-onderzoek dat de man niet de biologische vader van het kind is. Daarmee geconfronteerd, erkent de vrouw dat zij één keer gemeenschap heeft gehad met een andere man en dat zij daarna zwanger werd. De man vordert in rechte vergoeding van immateriële schade (€ 15.000).’