Dit artikel verscheen in een reeks over projecten gerealiseerd door een SSR-medewerker in directe samenwerking met een collega uit de praktijk.
De toekomstige teamvoorzitters bij de tien nieuwe rechtbanken krijgen een totaal-opleidingsprogramma tot hun beschikking om aan de eisen van hun nieuwe functie te kunnen voldoen. Begin volgend jaar wordt op kleine schaal begonnen met het scholen en bijscholen van deze nieuwe leidinggevenden.
De komst van teamvoorzitters heeft te maken met de herziening van de gerechtelijke kaart. Daarmee verandert de organisatiestructuur van de gerechten. Het sectormodel verdwijnt, de besturen worden kleiner en er komen afdelingen en teams. De voorzitters van die afdelingen en teams gaan managen en zijn verantwoordelijk voor het resultaat van hun afdeling of team. Om deze nieuwe leidinggevenden goed toe te rusten voor hun taken wordt een nieuw opleidingsprogramma ontwikkeld. In eerste instantie is dit bedoeld voor de ongeveer 150 teamvoorzitters die er zullen komen. Later kan dit worden uitgebreid naar leerlijnen en opleidingen voor andere leidinggevenden in de nieuwe situatie. Met een totaal MD-programma voor de hele rechtspraak als eindpunt.
Inventarisatie
Hans Buddendijk, directeur bedrijfsvoering bij de rechtbank Den Haag, is projectleider bij het ontwikkelen van het nieuwe opleidingsprogramma. Op basis van zijn kennis en ervaring met het ontwikkelen van dit soort managementopleidingen is hij er van overtuigd dat deze opleiding alles in huis zal hebben om de teamvoorzitters als groep en individueel, op maat, te kunnen klaarstomen voor hun nieuwe functie.
‘Er blijkt bij rechters best animo te zijn om na de reorganisatie een team te gaan aansturen. Toch merken we ook dat velen van hen zich afvragen of zij wel beschikken over alle benodigde kennis en vaardigheden voor deze functie. Niet iedereen is op de hoogte van zaken als financiën, rechtspositie van medewerkers of bijvoorbeeld het voeren van functioneringsgesprekken. Inmiddels hebben we geanalyseerd waar de lacunes liggen en heeft een grote groep bestuurders en andere leidinggevenden uit het hele land ons laten weten wat er van de nieuwe opleiding wordt verwacht. Al die gegevens nemen wij mee bij de verdere vormgeving en invulling van de nieuwe opleiding’, aldus Buddendijk.
Totaalpakket
Belangrijk voor het nieuwe MD-programma is, volgens Hans Buddendijk, dat dit modulair wordt opgezet en dat het rekening houdt met het kennis- en ervaringsniveau van de deelnemers.
Buddendijk: ‘Bij de invulling van de modules maken we dankbaar gebruik van de ervaringen die binnen de rechtspraak al zijn opgedaan met opleidingen voor leidinggevenden en bestuurders. Het heeft geen enkele zin om zelf het wiel opnieuw te willen uitvinden. Er is in het land veel kennis en ervaring beschikbaar, maar het opleiden tot leidinggevende gebeurde tot nu toe versnipperd. Het opleidingsprogramma dat ons voor ogen staat, moet een totaalpakket leveren waarmee de deelnemers beslagen ten ijs komen. Voor een deel wordt daarbij gedifferentieerd naar niveau, maar ook zal een groot deel bestaan uit het samen werken, reflecteren en oefenen van vaardigheden die bij een leidinggevende functie horen. E-learning, blended learning en digitale werk- en leervormen zijn mooi, maar juist voor groepsprocessen is het belangrijk dat de deelnemers elkaar ontmoeten. En dan het liefst buiten hun werkplek, zodat ze ongestoord kunnen werken en van elkaar leren. Ik heb er alle fiducie in dat we dit opleidingsprogramma, niet in het minst ook dankzij de enthousiaste en deskundige medewerkers in de projectgroep, bij de gerechten en bij SSR, dit najaar op papier hebben staan.’
SSR-adviseur Willianne Loos: prachtige vorm van co-creatie!
Willianne Loos, onderwijskundig adviseur bij SSR, is lid van de projectgroep die het nieuwe opleidingsprogramma voor afdeling- en teamvoorzitters ontwikkelt. Zij ziet de werkwijze van de projectgroep als een prachtig voorbeeld van co-creatie, waarbij SSR nauw samenwerkt met de klant en andere belanghebbenden om tot de invulling en vormgeving van opleidingen te komen.
‘Hoewel SSR formeel nog niet de opdracht heeft om dit nieuwe opleidingsprogramma te gaan uitvoeren, gaan wij ervan uit dat dit wel zal gebeuren. Daarom is het zo goed dat ik namens SSR in de projectgroep van het begin af aan kan meedenken over de manier waarop het opleidingsprogramma vorm moet krijgen. Daarbij let ik natuurlijk op de uitgangspunten die passen bij het gedachtegoed van SSR NEXT en onze leerfilosofie. Een daarvan is co-creatie, en dat komt in dit project heel sterk uit de verf. Wij willen niet vanaf een eiland werken, maar juist in samenspraak met de mensen uit de praktijk’, aldus Willianne.
Kans
‘Binnen de negentien rechtbanken wordt op verschillende manieren de ontwikkeling van leidinggevenden vorm gegeven. Het ontwikkelen van dit opleidingsprogramma voor afdeling- en teamvoorzitters is een uitgelezen kans om een compleet en uniform opleidingsprogramma samen te stellen dat (nieuwe) leidinggevenden optimaal ondersteunt in hun ontwikkeling en hun werk. Hierbij kan en wil de projectgroep juist graag gebruik maken van alle goede elementen van bestaande MD-opleidingen binnen de rechtbanken. Dat betekent overigens niet dat er geen verschillen in stijl en uitvoering mogen zijn, maar wél dat er een uitgebalanceerd en goed samengesteld basisprogramma ligt waarmee iedere deelnemer volledig wordt opgeleid voor zijn of haar functie. Een zeer belangrijk onderwijskundig uitgangspunt hierbij is dat de werkomgeving de meest krachtige leeromgeving is: leren door te ervaren en belangrijke taken behorende bij de functie te doen! Ook leren van en met elkaar, feedback en reflectie verdienen een belangrijke plek in het programma’, vertelt de onderwijskundig adviseur.