“Goed opgeleid voor een rechtvaardige samenleving”. Deze missie van SSR kreeg onlangs een speciale lading, toen SSR een delegatie van het Libische opleidingsinstituut voor de rechterlijke macht op bezoek kreeg.
Na de omwentelingen in 2011 heeft de opbouw van de rechtstaat een hoge prioriteit in Libië. Een goed functionerende ‘rule of law’ is onder andere noodzakelijk omdat, zoals begin oktober bleek tijdens een zitting voor het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag, Libië zelf de vervolging en berechting van zaken uit het Khadaffi-verleden ter hand wil nemen. Goed opgeleide officieren van justitie en rechters zijn daarvoor onontbeerlijk.
SSR was daarom ook van harte bereid om het Higher Judicial Institute, verantwoordelijk voor de opleiding van de rechterlijke macht in Libië, te ontvangen voor een studiebezoek. Op 15 en 16 oktober vond dit bezoek plaats, mede dankzij financiële ondersteuning van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. In een aantal gesprekken werden de directeur, vier medewerkers van het Higher Judicial Institute en de decaan van de rechtenfaculteit van de Garyounis University in Benghazi, geïnformeerd over de initiële opleiding en permanente educatie van rechters en officieren in Nederland. De delegatie toonde grote interesse voor de opzet van de opleidingsactiviteiten van SSR, en zeker ook voor de didactische uitgangspunten die SSR daarbij hanteert.
Naast de nodige verschillen werden er ook duidelijke overeenkomsten tussen de Nederlandse en Libische rechterlijke macht en de gerechtelijke opleiding geconstateerd. Zo was het aanvankelijk ook in Libië gebruikelijk dat aankomende rechters en officieren op de werkplek opgeleid worden, begeleid door een praktijkopleider. Echter, vanwege een te laag niveau van de afgestudeerden en een te hoge werkdruk van de praktijkopleiders, bleek dit geen werkzaam concept. Het feit dat in Nederland een RAIO al vanaf het begin actief betrokken is bij het schrijven van vonnissen, leidde wel tot een stroom van vragen van Libische kant. Dat is misschien niet verwonderlijk als je weet dat men na de opleiding van één tot twee jaar eerst tot officier van justitie wordt benoemd. Pas na tien jaar kan men als rechter aan het werk.
In een slotgesprek gaf de delegatie aan graag met SSR en de Nederlandse rechterlijke macht te willen samenwerken, maar was daarbij ook reëel. Libië wordt momenteel overspoeld door delegaties uit alle delen van de wereld, die het land op diverse publieke terreinen willen bijstaan. Men is momenteel bezig met een kritische beschouwing omtrent hun volgende stappen. De opbouw van de rechtsstaat heeft daarbij hoge prioriteit heeft; zeker ook vanwege de behoefte van berechting in eigen land van verdachten uit het vorige regime en de revolutie. Afgesproken is om contact te houden en via tussenkomst van de Nederlandse ambassade of via het Leidse Van Vollenhoven Instituut, dat momenteel al samenwerkt met de Libische Universiteiten inzake initiële training, informatie uit te wisselen.