De laatste groep raio’s die nu nog deelneemt aan de ‘oude’ raio-opleiding tot rechter of officier van justitie
zal actief betrokken worden bij de ontwikkeling van
de nieuwe rio-opleiding.
Hun inbreng zal van wezenlijk belang zijn, zegt Katja Mans, rechter in Amsterdam en lid van de Projectgroep Initiële Opleiding ZM.
Een actieve betrokkenheid van de laatste raio’s bij het opzetten van de nieuwe opleiding moet ertoe bijdragen dat zowel de pijnpunten als de goede kanten van de huidige opleiding worden meegewogen bij de toekomstige initiële opleiding voor de zittende magistratuur, aldus Katja Mans. De Projectgroep Initiële Opleiding ZM, waar zij deel van uitmaakt, werkt er hard aan om ervoor te zorgen dat er midden volgend jaar een nieuwe opleiding voor rechters bestaat. Bij de vorming daarvan krijgt de projectgroep onder meer hulp van zo’n zeventig betrokken ‘buitenstaanders’, zowel bij de gerechten als daarbuiten, vanuit het hele land. ‘Onder hen zijn ook raio’s, maar we zullen via de Raio-raad proberen om nóg meer input te krijgen van de laatste lichting die nu nog aan de raio-opleiding deelneemt. Hun actuele ervaringen met deze opleiding is voor ons een uiterst informatieve bron’, vertelt Katja Mans.
Stappen
Het ontwikkelen van de rio-opleiding, de enige opleiding tot rechter, is een zorgvuldig proces. Het theoretisch gedachtegoed daarachter is inmiddels vastgelegd in een leerfilosofie. ‘Die berust op drie pijlers. Er moet een veilige, of beter gezegd stimulerende, leeromgeving zijn, waarbij de rio wordt benaderd vanuit zijn of haar potentie en niet vanuit tekortkomingen. Ten tweede moet de opleiding het vak weerspiegelen. Dat betekent dat de vorm van de opleiding moet aansluiten bij het functieprofiel dat we van een rechter hebben. Als een rechter een professional moet zijn, die verantwoordelijk is, zelf regie kan voeren en kan reflecteren, dan zul je in de opleiding aan die punten aandacht moeten geven. En tot slot willen we in de nieuwe opleiding het samenwerken, dat goed is voor werken én leren, vormgeven in leer-onderzoeksteams. Daarin kunnen de rio’s kennis en ervaring uitwisselen en bijvoorbeeld verbetervoorstellen doen.’, legt Katja Mans uit.
Praktijk
Met de leerfilosofie als leidraad is de projectgroep nu de eindtermen, de eisen waaraan de rechter moet voldoen na afloop van zijn opleiding, in kaart aan het brengen. Katja Mans: ‘Nauw daarmee samenhangend is de vertaalslag naar de praktijk. Dat is nog een hele klus. Zelfs als je zeker weet dat bijvoorbeeld het voeren van veel eigen regie door de rio een grote meerwaarde heeft, omdat dit een betere motivatie en grotere kans van slagen voor de opleiding tot gevolg heeft, dan nog zul je daarvoor een gepaste vorm moeten zien te vinden. Het geven van extra verantwoordelijkheden is niet hetzelfde als “laten zwemmen”. Om de mooie uitgangspunten in de praktijk te laten slagen moeten we de mogelijke nadelen op een goede manier ondervangen.’
Om te ‘oefenen’ met bepaalde nieuwe elementen in de rio-opleiding worden de komende tijd proefprojecten (pilots) gedraaid bij bestaande leergangen bij SSR. ‘Het creëren van zo’n belangrijke opleiding betekent ook héél veel leren van anderen. Bij een aantal bestaande leergangen bij SSR gaan we sommige onderdelen uit de nieuwe rio-opleiding, zoals zelf-sturing, het aanleggen van een digitaal portfolio en het gebruik van ict-mogelijkheden als blended learning en e-learning “uittesten”. Ook die ervaringen zullen we meenemen. Stapje bij stapje komen we op de tekentafel, samen met experts en mensen uit de praktijk, steeds dichter bij een prachtige opleiding’, aldus Katja Mans.