Iedere maand interviewt SSR een professor uit het netwerk dat SSR onderhoudt onder hoogleraren. Deze keer is dat Leny de Groot-van Leeuwen, hoogleraar Rechtspleging aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Radboud Universiteit in Nijmegen.
‘Wetenschappelijk onderzoek naar rechtspleging heeft, naast een theoretische component, een belangrijke praktische invalshoek. Het is bijvoorbeeld zinvol om de leemten in kennis en vaardigheden die rechters ervaren bij hun werk in kaart te brengen, zodat onderwijs en onderzoek gerichter en doeltreffender kunnen zijn.’ Professor Leny de Groot is een groot voorstander van de koppeling tussen wetenschap en praktijk. Bij haar onderzoeken, naar onder meer de samenstelling van de rechterlijke macht en het vertrouwen van de burger in de rechtspraak, kijkt zij niet alleen naar het theoretisch belang van wetenschappelijk onderzoek, maar ook naar de praktijk waarvoor dat onderzoek van belang is. ‘Onze studie naar methoden van rechtsvinding, waarover op 26 oktober 2012 een symposium ‘Rechtsvinding op veertien terreinen’ (*) wordt gehouden, is bijvoorbeeld zowel theoretisch van aard als op de praktijk gericht’.
Inventariseren
‘Er gebeurt de laatste jaren van alles op het gebied van het rechterswerk. Onderzoeken naar de kwaliteit en kwantiteit van het werk, intervisies, cursussen, proeftuinen, allemaal gericht op het in stand houden en verbeteren van een professionele, goede rechterlijke macht. Het ontbreekt echter aan een systematisch overzicht van al die ontwikkelingen. Ik denk dat het voor SSR, als spin in het web bij de opleiding en verdere vorming van rechters en officieren van justitie, een mooie taak zou zijn om te inventariseren wat universiteiten, gerechten en SSR op dit moment zélf al bijdragen aan het op peil houden van een hoogstaande rechterlijke macht. Dan komen ook de leemten die er nog zijn vanzelf in zicht, zodat wij daar als wetenschappers gericht op kunnen inspelen’, meent De Groot.
Drie-eenheid
De koppeling van theorie en praktijk bij wetenschappelijk onderzoek naar de rechterlijke macht in de brede zin van het woord is, volgens professor De Groot, niet alleen belangrijk voor de bestaande, ervaren magistratuur, maar ook voor de nieuwkomers die straks de nieuwe rio-opleiding gaan volgen. De kwaliteit van de rechterlijke macht wordt volgens Leny de Groot namelijk door drie belangrijke componenten bepaald: opleiding, selectie en leerfilosofie. De Groot: ‘De opleidingsfilosofie, zowel voor de rio’s als de ervaren rechters, hangt onlosmakelijk samen met de selectienormen en het aanbod dat de universiteiten afleveren. De studenten, zullen tijdens hun studie gedegen voorbereid dienen te worden op hun toekomstige professie. Alleen dan kunnen zij met succes voor de opleiding worden geselecteerd. De opleidingsfilosofie achter de nieuwe rio-opleiding, maar óók die ten aanzien van de permanente educatie houdt weer verband met het aanbod en de selectiecriteria. Het is een drie-eenheid. De inbreng van de wetenschap bij de vorming van de rechterlijke macht is daarbij natuurlijk van belang, maar omgekeerd geldt dat ook voor de inbreng van de rechterlijke macht bij het universitaire onderwijs. Alle betrokkenen zullen elkaar goed op de hoogte moeten houden van de stappen die worden gezet en die nodig zijn om voor een goede rechtspraak te kunnen zorgen’.
(*) Symposium Rechtsvinding op veertien terreinen
Naar aanleiding van de publicatie van de bundel Rechtsvinding op veertien terreinen (onder redactie van L.E. de Groot-van Leeuwen en J.D.A. den Tonkelaar, Kluwer Deventer 2012) van het Onderzoeksprogramma Rechtspleging van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Radboud Universiteit Nijmegen wordt op 26 oktober 2012 een symposium gehouden. Zowel in de bundel als op het symposium gaat het om diverse rechtsgebieden variërend van brede, zoals het strafrecht en het burgerlijk recht, tot meer specialistische, zoals bijvoorbeeld de grondrechten, het bestuursprocesrecht, belastingrecht, ondernemingsrecht en onderwijsrecht, waarbij zowel empirische als normatieve vragen aan de orde komen. Zie voor verdere informatie de website van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Radboud Universiteit.
Foto Leny de Groot: Dick van Aalst