Iedere maand interviewt SSR een professor uit het netwerk dat SSR onderhoudt onder hoogleraren.
Deze keer is dat Eddy Bauw, hoogleraar Rechtspleging aan de Universiteit van Amsterdam,
plaatsvervangend raadsheer en Hoofd Juridische kwaliteit, wetgevingsadvisering en internationale samenwerking bij de Raad voor de rechtspraak.
‘Rechtspreken in de huidige samenleving vraagt steeds meer van rechters. Naast juridische kennis zijn vele vaardigheden nodig en inzichten in andere disciplines. SSR speelt een centrale rol bij het leggen van de verbindingen die nodig zijn om rechters hierin te scholen en het hooglerarennetwerk kan daarbij helpen.’
‘Over het gehele terrein van het recht zie je dat een louter juridische benadering niet meer volstaat. Er is steeds meer aandacht voor de maatschappelijke effecten van het recht. Dat is niet alleen een taak van beleidsmakers en politiek. Ook rechters moeten zich verdiepen in de mogelijke effecten van hun uitspraken, zeker waar zij aan rechtsvorming doen. Daarnaast zijn rechtszaken in veel opzichten ingewikkelder geworden. Denk bijvoorbeeld aan de toegenomen complexiteit van de bewijsvoering door middel van forensische methoden en statistiek. En dan heb ik het nog niet eens over de hogere eisen aan de sociale en communicatieve vaardigheden van rechters. Duidelijk is dat rechters hun horizon moeten verbreden. Hoogleraren, zoals verenigd in het netwerk, zijn zeer geschikt om daaraan bij te dragen en kennis uit andere vakgebieden ‘van buiten naar binnen’ te halen.’, meent Bauw.
Van vele markten thuis
Rechters moeten, volgens de hoogleraar, tegenwoordig van vele markten thuis zijn. ‘In deze tijd is het beschikken over bredere kennis en vaardigheden voorwaarde voor goed rechterschap, voor het voorkomen van fouten en voor het begrip en de acceptatie in de samenleving van rechterlijk handelen. Daar zit natuurlijk een grens aan. Zo kun je van rechters niet méér verlangen dan een basisbegrip van andere vakgebieden. Ik zeg ook niet dat we onze oren altijd en overal zullen moeten laten hangen naar allerlei –vaak door incidenten bepaalde – vragen en eisen vanuit de samenleving. Rechters moeten geen schapen met vijf poten worden. Als er echter lacunes in kennis en vaardigheden blijken te zijn, dan zal SSR die moeten invullen en vervolgens steeds weer actualiseren en levend moeten houden. Daarvoor is nodig dat SSR verbindingen kan leggen met de wetenschappelijke wereld’, aldus Bauw.
Studenten
Niet alleen bij de vorming en verdere ontwikkeling van rechters is SSR, volgens Bauw, een spin in het web bij het leggen van contacten tussen belangrijke spelers in het veld. ‘Het opleidingsinstituut speelt ook een belangrijke rol bij het zoeken van de verbinding met de toekomstige generatie rechters. Ook al lijkt door het afnemend belang van de raio-opleiding de afstand tot de universiteiten alleen maar groter te worden, toch wordt daar bij juristen de kiem gelegd voor kennis van en interesse voor de rechtspraak. Andersom horen de universiteiten ook graag wat de ‘afnemers’ van juristen vinden van de opleiding die zij bieden. SSR weet precies wat een rechter als goed vakman of -vrouw in huis moet hebben en is daarom een belangrijke bron van informatie. Rechtenstudenten leren nog te weinig over de rechtspraak. Aan veel universiteiten wordt hard gespijkerd om dit te veranderen en dat begint vruchten af te werpen. Maar er is nog een weg te gaan. De kennis van SSR is voor ons, professoren, daarbij van grote waarde’, besluit Bauw.